پژوهشگر صنایع خلاق و مدرس دانشگاه:
قوانین مالكیت فكری پشتیبان و ضامن بازار اقتصادی صنایع خلاق است
به گزارش لباس دونی پژوهشگر و مدرس دانشگاه، «صنایع خلاق» را نیازمند حمایت و پشتیبانی قوانین مالکیت فکری دانست و اظهار داشت: وجود همین قوانین ضامن اصلی توسعه بازار اقتصادی صنایع خلاق است.
به گزارش گروه فرهنگی ایرنا، آثار، محصولات و خدماتی که ارزش مادی و معنوی آن نه فقط به تکنولوژی و مواد اولیه تولید آن، بلکه ناشی از ایده پردازی و خلاقیت بکار رفته در آنست در حوزه صنایع خلاق قرار می گیرد، این حوزه از محصولات فرهنگی و آثار هنری تا حوزه ی تکنولوژی های پیشرفته تا نرم افزارهای بازی و رسانه های ارتباطی جدید را شامل می شود.
در یک نگاه لطمه شناسانه، دست یافتن ایران به توسعه صنایع خلاق مانند دیگر کشورهای موفق دنیا در این حوزه نیازمند قوانین پشتیبانی از حقوق مالکیت فکری و معنوی است، پیوستن به کنوانسیون های بین المللی و عضویت در سازمان جهانی مالکیت معنوی همچون اقدامات موثری است که می تواند شیوه ها، طرح ها و نقش مایه های هنری و فرهنگی ایران را در مقابل کپی شدن و تکثیر غیرقانونی حفاظت کند و همین نبود قانون و عدم مراعات آن، خسارات غیرقابل جبرانی را در حوزه صنایع خلاق در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به بار می آورد.
حجت الله مرادخانی در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره صنایع خلاق و قوانین مالکیت فکری اظهار داشت: صنایع خلاق به حوزه ها، کالاها، آثار، محصولات و خدماتی تلقی می شود که ارزش اقتصادی آنها ناشی از خلاقیت و ایده بدیع و بکر بکار رفته در آنهاست، نه فقط مواد اولیه سازنده که اجناس کاربردی تکنولوژی ساخت و هزینه زمان تولید آنها را نیز شامل می شود.
پژوهشگر صنایع خلاق گفت: ایجاد زمینه های لازم برای توسعه صنایع خلاق و آموزش و فراگیر کردن آنها در هر کشور، مستلزم مقدمات و الزامات گوناگونی است که تعدادی از آنها، دارای اهمیت بالایی است؛ یکی از این موارد مهم، وجود قوانین پشتیبانی از مولفان و خالقان آثار است که مقوله ای مهم و تعیین کننده و نیز یکی از پشتوانه های اصلی توسعه و رشد صنایع خلاق در دنیای امروز شمرده می شود.
مرادخانی اشاره کرد: قوانین پشتیبانی از مولفان و صاحبان ایده های نو، یکی از اقدامات اساسی برای بسترسازی توسعه صنایع خلاق و رشد بازار اقتصادی آنها محسوب می شود. وجود قوانین کپی رایت (Copy Right) و پیوستن به کنوانسیون های بین المللی و عضویت در سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO) همچون اقدامات موثر کشورهای موفق در عرصه صنایع خلاق است، که زمینه های لازم برای فعالیت هنرمندان و فعالان در رابطه با آنرا مهیا می سازد.
وی اضافه کرد: قوانین کپی رایت یکی از مولفه های مهم در طبقه بندی کردن صنایع خلاق و فرهنگی محسوب شده و بعنوان یک معیار مهم در توسعه آنها نقش دارد. برمبنای وجود این قوانین حمایتی و ضمانت اجرائی آنها است که ما شاهد رشد اقتصادی و توسعه بازار هنر و فعالیت هنرمندان و فعالان صنایع فرهنگی و خلاق در کشورهای عضو کنوانسیون های بین المللی حقوق مالکیت معنوی هستیم.
ضرورت قوانین کپی رایت برای ایجاد، تحقق و توسعه صنایع خلاق
مرادخانی قوانین کپی رایت را یکی از الزامات ایجاد، تحقق و توسعه صنایع خلاق در دنیای امروز دانست و اضافه کرد: شاید یکی از معضل های مهمی که فعالان این حوزه، هنرمندان و صاحبان ایده های نو در ایران با آن مواجهند، نبود قوانین حمایتی است برای اینکه در بیشتر موارد مشاهده شده که حاصل کار یک هنرمند، یا ایده خلاق یک پژوهشگر و یا ابداع یک کارآفرین به آسانی کپی شده و آن فرد صاحب ایده از نتایج و بهره اقتصادی کار خود محروم می شود.
پژوهشگر صنایع خلاق اضافه کرد: برای رشد و توسعه صنایع خلاق در راه توسعه پایدار باید قوانین پشتیبانی از حقوق مولفان و منصفان در کشور تصویب شود، از طرفی پیوستن به کنوانسیون های بین المللی و عضویت در سازمان جهانی مالکیت معنوی همچون اقدامات موثری است که می تواند شیوه ها، طرح ها و نقش مایه های فرهنگی و هنری ایران را در مقابله کپی شدن و تکثیر غیرقانونی حفاظت کند.
مرادخانی اشاره کرد: تا زمانی که ما حقوق مولفان و صاحبان آثار سایر کشورها را رعایت نکنیم و تا زمانی که آثار و تولیدات فرهنگی و هنری آنها به آسانی در ایران تکثیر می شود، نمی توانیم انتظار داشته باشیم آنها هم برای حقوق مولفان و هنرمندان و صاحبان فکر و ایده کشور ما حقی قائل شده یا حمایتی جدی از ما صورت دهند.
وی اضافه کرد: متولیان حوزه صنایع فرهنگی و هنری ایران و نیز سازمان ثبت و اسناد کشور و دیگر مراجع حقوقی می توانند با وضع قوانین و ضمانت اجرای حقوق مالکیت فکری و معنوی آثار و محصولات با اهتمام و جدیت بیشتری عمل کنند تا زمینه های مساعدی برای به فعلیت درآمدن قابلیت های صنایع خلاق و فرهنگی در ایران هم مهیا شود.
قوانین مالکیت فکری باید ضمانت اجرائی داشته باشد
مرادخانی اظهار داشت: باوجود اینکه در داخل قوانین مالکیت فکری داریم، اما متاسفانه ضمانت اجرائی لازم آن وجود ندارد. در زمینه حقوق مولف و هنرمند قانون حمایت مولفان، منصفان و هنرمندان مصوب ۱۳۴۸ است بخشنامه اجرائی آن در سال ۱۳۵۰ در کنار قانون ترجمه و تکثیر کتاب ها و آثار و نشریات صوتی که دوسال بعد مصوب شد جزو قوانین حقوقی مالکیت فکری در ایران است که در دهه ۸۰ هم اصلاح گردید.
وی با تاکید بر ضرورت اصلاح و بروز رسانی قوانین حوزه مالکیت فکری با توجه تحولاتی جهان، اظهار داشت: حقوق مالکیت فکری دارای دو حوزه حقوق مادی و معنوی است که در اصلاحیه حقوق مالکیت معنوی که تا ۳۰ سال در اختیار صاحب اثر بعد از مرگ مولف برای او محفوظ بود، به ۵۰ سال رسید.
صنایع خلاق نیازمند حمایت و پشتیبانی قانون مالکیت فکری هستند
مرادخانی بیان کرد: اصولا برای تعیین مرز خلاقیت کیفیت محصول و ایده بسیار اهمیت دارد، البته پروسه خلاقیت را نمی توان مطلق در نظر گرفت؛ خلاقیت یک ایده یا یک اثر و محصول از منظر و دیدگاه افراد مختلف، حتی در اقلیم ها جغرافیایی و آموزه های فرهنگی و اجتماعی مختلف، متفاوت است؛ اما آنچه که مشخص شده، ایجاد کاربری نوین محصول، طراحی خاص و منحصر به فرد پرداختن به خاصیت های هنری از برجستگی های صنایع خلاق است.
مدرس دانشگاه اظهار داشت: به جهت اینکه در بین مدت و بلندمدت خلاقیت و صنایع خلاق بتواند در جوامع شکل بگیرد و جریان سازی کند و برای خلق ثروت و اشتغالزایی بستر پایدار بوجود آورد به قوانین حمایتی و پشتیبانی در حوزه مالکیت فکری نیاز دارد، یک مولف یا محقق، یک مصنف و تولید کننده برای خلق اثر و محصول خود از هر نظر فکری و معنوی شاید یک یا چند سال زمان می گذارد، از طرفی از نظر مادی هم هزینه می کند.
مرادخانی بیان کرد: اگر قوانین حمایتی و پشتیبانی از صنایع خلاق وجود نداشته و همه از محصول تولیدی بدون رعایت حقوق مالکیت بهره برداری کنند، و دست مالک اثر هم به جایی بند نباشد، عملا هیچ گاه دیگر او برای دومین بار نه انگیزه خواهد داشت، نه اراده و همت خواهدنمود و در این راه هیچ گاه گام بر نمی دارد.
عدم رعایت قوانین مالکیت فکری مانع قوام و دوام صنایع خلاق در جامعه
مرادخانی وجود قوانین مالکیت فکری را یکی از تضمین های اصلی برای توسعه بازار اقتصادی صنایع خلاق دانست و اضافه کرد: یک هنرمند صنایع دستی مثلا برای یک طرح سفالین یا حجم گلین یا چوبین، یا یک طراح زیورآلات خاص و آثار نگارگری و معماری چندین بار آزمون و خطا می کند تا محصول اولیه را تولید نماید و بعد از رفع ایرادات آن با صرف زمان، انرژی و هزینه زیاد تلاش می کند محصول نهایی را تولید و تکثیر و به بازار برساند؛ تا بخاطر بدیع بودن اثر به سود اقتصادی خوبی برسد.
وی اظهار داشت: اگر قوانین مالکیت فکری رعایت نشود و هر کسی بتواند از یک اثر قالب گیری و کپی کند و در بازار عرضه نماید عملا آن هنرمند دیگر کار خودرا ادامه نمی دهد، وقتی این شرایط در بازار تسری پیدا کند، عملا فضای صنایع خلاق فرهنگی در جامعه هیچ گاه شکل نمی گیرد و قوام و دوام نخواهد داشت، اما اگر قوانین حمایتی در حوزه مالکیت فکری بصورت جدی وجود داشته باشد خیلی از هنرمندان و صنعتگران به حوزه صنایع خلاق وارد می شوند.
پژوهشگر صنایع خلاق، وضعیت رعایت قوانین مالکیت فکری را در ایران مطلوب ندانست و اضافه کرد: در مقایسه وضعیت مالی و اقتصادی نویسندگان ایرانی و خارجی، آنها وقتی اثرشان منتشر و شناخته می شود به ثروت و مکنت مالی می رسند، اما نویسندگان ایرانی در سال های پایانی عمر برای هزینه های بیماری خود در دوران بازنشستگی با مشکلات فراوان مالی درگیر هسستند، حتی اساتید برجسته موسیقی و آهنگسازان ایرانی هم به همین مشکلات گرفتار هستند.
منبع: lebasdooni.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب