استفاده ۸۵ درصد کاربران از فیلترشکن نشانه مقاومت جمعی و زیرپوستی ضد تصمیم سازی های نادرست است
به گزارش لباس دونی، در نشست تخصصی «جامعه و آینده ایران» در وزارت ارتباطات، مرضیه ادهم با نگاهی انتقادی به سیاستگذاری های رسانه ای، از نحوه مواجهه حاکمیت با مساله اینترنت انتقاد نمود.
نگار علی- پنل تخصصی «جامعه و آینده ایران» با تأکید بر حکمرانی اینترنت روز گذشته در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد، مرضیه ادهم، پژوهشگر حوزه سیاستگذاری رسانه و فضای مجازی، با نگاهی انتقادی به نحوه مواجهه حاکمیت با اینترنت، به ریشه های فرهنگی، سیاسی و گفتمانی سیاستهای فیلترینگ و مدیریت رسانه در کشور پرداخت.
بی پاسخ ماندن یک فیل بزرگ در اتاق
ادهم ضمن اشاره به این که آغاز گفتگو در رابطه با اینترنتِ پر اختلال، تصمیمی شجاعانه بوده، اظهار داشت: «برای یک فیل بزرگ خاکستری مثل مساله اینترنت، دیگر نمی توان ادای ندیدن درآورد. این که وزارت ارتباطات پیش قدم شده و کوشیده فضای گفت و گویی به وجود بیاورد، کار ساده ای نیست. خوشحال کننده است که چنین حرکتی آغاز شده؛ چونکه چاره ای جز شنیدن صدای افراد اثرگذار نداریم.»
او در ادامه با طرح فاصله میان ادبیات نظری و آن چه در عمل رخ داده، افزود: «ما اغلب در رابطه با بستر فنی اینترنت صحبت می نماییم، ولی مساله فراتر از جاده و ماشین و زیرساخت است. ما بیش از اندازه برای اینترنت در سیاستگذاری نقش قائل شده ایم، طوری که گویی همه چیز از دل آن بیرون می آید، در حالیکه خیلی از مشکلات اجتماعی و فرهنگی ما قبل از اینترنت هم وجود داشته اند و الان فقط در بستر جدیدی بازنمایی می شوند.»
سیاست گذاری رسانه، بازتاب گفتمان غالب
ادهم ضمن اشاره به روند تاریخی مواجهه ایران با فناوری های نوظهور مانند ویدئو، ماهواره و سپس اینترنت، اظهار داشت: «یکی از مشکلات اصلی ما این بوده که هیچ وقت برای رسانه های نوظهور چارچوب مشخصی نداشتیم. سیاستگذاری ما از ابتدا به جای تشکیل یک گفتمان منسجم، بیشتر حالت واکنشی و سلبی داشته؛ فقط شوراهای محدودکننده و قوانین بازدارنده اضافه شده اند، بدون آن که ظرفیت پاسخ گویی، شفافیت و گفتگوی اجتماعی در فضای رسانه تقویت شود.»
او اضافه کرد: «در کشورهایی مانند آمریکا یا اتحادیه اروپا، حتی اگر قوانینی محدودکننده تصویب شود، آن فرایند همراه با شنیدن صدای ذی نفعان است. برای نمونه، آمریکا در دوره اوباما کوشش کرد با تمرکز بر پشتیبانی از کودکان، قانونی برای محدودسازی محتوا تصویب کند، اما با مقاومت عمومی مواجه گردید و طرح پیش نرفت. یا در اروپا، باآنکه آزادی هایی محدود می شود، ذی نفعان درک می کنند که دستاوردهایی هم دارند.»
در مقابل، به قول ادهم، در ایران از ابتدا «آش با جاش حذف می شود»: «مردم اساساً تجربه ای از دسترسی نرمال ندارند. وقتی فردی احساس کند از ابتدا چیزی را به او نداده اند، دیگر نمی توان انتظار داشت محدودسازی های بعدی برایش مشروعیت داشته باشد.»
آغاز مواجهه امنیتی از سال ۸۸
ادهم ضمن اشاره به نقطه عطفی در گفتمان رسمی کشور اظهار داشت: «ادبیات اولیه سیاستگذاری ما از سال ۱۳۸۸ به بعد امنیتی شد. تلفیقی از وقایع داخلی و بهار عربی سبب شد که سیاست گذاران نگاه تهدیدمحور به اینترنت داشته باشند. از آن پس، به جای پاسخ گویی در مقابل ضعف های اطلاعاتی و رسانه ای، با کنترل و محدودسازی مواجه شدیم. نتیجه هم این شد که از طرفی می خواستیم در شبکه های اجتماعی انقلاب صادر نماییم و دیده شویم، ولی از سوی دیگر، اینترنتی محفوظ و گلخانه ای می خواستیم.»
اینترنت و مساله پاسخ گویی عمومی
او در انتهای سخنان خود ضمن اشاره به چالش پاسخ گویی و مرجعیت رسانه ای در شرایط بحرانی، اظهار داشت: «نمونه اش همین جنگ اخیر است. در شرایط بحرانی، یا مرجعیت رسانه به صداوسیما برگشت یا به رسانه های فراملی مثل ایران اینترنشنال و بی بی سی. این یعنی ما همچنان در پاسخ گویی عمومی گرفتار ضعف هستیم. وقتی از حکمرانی اینترنت صحبت می نماییم، باید بدانیم که مساله فقط فیلترینگ یا زیرساخت نیست، بلکه به کل ساختار پاسخ گویی و همبستگی اجتماعی ما برمی گردد.»
پژوهشگر حوزه سیاستگذاری رسانه و فضای مجازی: برای درک درست وضعیت فعلی، باید به کلیت گفتمان و سیاستگذاری رسانه ای کشور هم توجه گردد.
در ادامه نشست مرضیه ادهم با لحنی انتقادی و صریح به سیاستگذاری های حاکم در حوزه فضای مجازی پرداخت و دیدگاه هایی را نسبت به نوع نگاه مرکز ملی فضای مجازی و شیوه تصمیم سازی های آن بیان کرد.
ادهم ضمن اشاره به آمار گسترده استفاده از فیلترشکن در ایران اظهار داشت: «وقتی ۸۵ درصد کاربران از فیلترشکن استفاده می نمایند، آیا باید بپذیریم که مردم خودآزارند؟ یا روان پریشند؟ یا نه، شاید اصلاً این یک مقاومت جمعی و زیرپوستی در مقابل تصمیم سازی های نادرست باشد؟»
او با انتقاد از نگاه دوگانه به افکار عمومی افزود: «وقتی مردم چیزی بگویند که در جهت سیاست رسمی است، می گوییم چقدر مردم خوب و بصیرند. ولی بمحض این که زاویه پیدا می کنند، دیگر نه نظرسنجی معتبر می دانید، نه حرف شان را جدی می گیرید. این نگاه قیم مآبانه به مردم، خودش منشاء بی اعتمادی است.»
فیلترینگ تلگرام؛ وعده یوتیوب، عمل هیچ
ادهم در ادامه، عملکرد دوگانه در رویارویی با پلت فرم ها را هم زیر سوال برد و اظهار داشت: «الگوی رفتاری ما مشخص است: تلگرام را فیلتر می نماییم، ولی از نسخه های دست کاری شده اش استفاده می نماییم. وعده می دهیم که یوتیوب را برای دانشگاه ها آزاد می نماییم، اما هیچگاه عملی نمی گردد. این رفتارها نه به انسجام کمک می نماید، نه اعتمادسازی می کند.»
از نگاه دیوارکشی تا استخوان در گلو
ادهم ضمن اشاره به نحوه برخورد ساختار حاکم با تکنولوژی های جدید اظهار داشت: «ابزارهایی مانند اینترنت یا جامعه شبکه ای ایران، به جای آن که بعنوان فرصت دیده شوند، تبدیل گشته اند به استخوانی در گلو؛ چیزی که بخشی از حکومت نمی تواند آنرا قبول کند و هم زمان هم قادر به حذفش نیست. این وضعیت، نشانه ای روشن از شکست در حکمرانی است، نه نقطه قوت سیاستگذاری.»
صیانت: قانونی که بی صدا در شورایعالی تصویب شد
او اضافه کرد: «با افتخار می گویند صیانت در مجلس رای نیاورد، اما بندبندش در شورایعالی فضای مجازی تصویب گردید. آن هم پشت درهای بسته، بی هیچ مشارکتی از جانب کنشگران، دانشگاهیان، بازار و مردم.» ادهم تاکید کرد که پیشنهادهای جایگزین و اصلاحیِ عرضه شده توسط جامعه مدنی در جریان مخالفت با طرح صیانت، نه شنیده شد و نه حتی وارد فرایند رسمی بررسی گردید.
شکاف میان روایت ها، شکاف در همبستگی
او در انتها ضمن اشاره به نقش اینترنت در روایت سازی اجتماعی اظهار داشت: «خیلی ها نه روایت ایران اینترنشنال را قبول داشتند، نه صداوسیما را. اما آن روایتی که از زبان یکی مثل خودشان در شبکه های اجتماعی انتشار یافت، توانست تاثیر گذار باشد. این همان همبستگی ملی واقعی است که سیاست گذاران از آن غافل اند.»
۲۲۷۲۲۷
منبع: lebasdooni.ir
این مطلب لباسدونی را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب