پشت پرده واژگانی مانند اینترنت ملی و اینترنت طبقاتی چیست؟
به گزارش لباس دونی، مرضیه ادهم، پژوهشگر رسانه، با نقد واژه هایی چون «اینترنت ملی» و «شبکه پاک» تاکید می کند که این اصطلاحات اغلب حقیقت محدودیت و تبعیض در دسترسی به اینترنت را پنهان می کنند؛ او اخطار می دهد که طبقاتی سازی اینترنت نه تنها کنش جمعی را تضعیف می کند، بلکه بدون گفتگوی واقعی میان حاکمیت و جامعه، شکاف های ارتباطی و اجتماعی عمیق تر خواهد شد.
نگار علی- در سالهای اخیر، واژگان جدیدی همچون «اینترنت ملی»، «اینترنت اضطراری» و «شبکه پاک» وارد ادبیات سیاستگذاری فضای مجازی در ایران شده اند؛ اصطلاحاتی که به قول خیلی از تحلیلگران و کارشناسان، نه تنها روشنگر نیستند، بلکه با پنهان سازی حقیقت محدودسازی دسترسی عمومی به اینترنت، افکار عمومی را به سمت پذیرش وضعیتی ناعادلانه سوق می دهند. در این گفتگو، مرضیه ادهم، پژوهشگر ارتباطات، به بررسی نقش گفتمانی این واژه ها، تأثیرشان بر کنش جمعی، و چالش های دسترسی عادلانه به اینترنت در ایران می پردازد؛ مشروح این گفتگو را در ادامه بخوانید:
پشت پرده اصطلاحاتی مثل «شبکه پاک» چیست؟ مرضیه ادهم، در جواب این پرسش که چطور واژگان و اصطلاحاتی مثل «اینترنت آزاد»، «اینترنت ملی»، «اینترنت اضطراری» یا «شبکه پاک» می توانند افکار عمومی را جهت دهی کنند، اظهار داشت: «این ترکیب ها و اصطلاحات معمولا بگونه ای طراحی می شوند که توجیه کننده و گاهی پنهان کننده حقیقت باشند. مثلا «اینترنت ملی» اساساً معنای واقعی اینترنت را ندارد، چون اینترنت شبکه ای جهانی است که همه نقاط جهان را به هم وصل می کند. وقتی صفتی مثل «ملی» به آن اضافه می شود، یعنی دسترسی محدود یا طبقه بندی شده است. البته «شبکه» مفهومی متفاوت است؛ شبکه ملی می تواند یک ساختار داخلی با پروتکلهای مشخص باشد که برای خدمات دولتی طراحی شده است و در آن کنترل و احراز هویت صورت می گیرد.»
او در ادامه و در جواب این پرسش که از نظر گفتمانی، این واژه ها بیشتر شفاف سازی می کنند یا حقیقت را پنهان می سازند، اظهار داشت: «این اصطلاحات بیشتر جنبه توجیهی دارند و حقیقت محدودیت ها را پنهان می کنند.»
مرضیه ادهم، پژوهشگر ارتباطات: «می گویند اینترنت باید امن باشد تا کسب و کارها صدمه نبینند؛ این حرف امکان دارد برای افراد توجیه کننده باشد، ولی در واقع به این معناست که ظرفیت اینترنت محدود است و فقط گروه خاصی اجازه استفاده دارند.»
مرضیه ادهم، پژوهشگر حوزه رسانه و فضای مجازی اینترنت طبقاتی؛ پنجره ای بسته به کنش جمعی این پژوهشگر حوزه رسانه و فضای مجازی، در ادامه و در جواب این پرسش که سیاستهای محدودسازی یا طبقاتی سازی اینترنت چه تاثیری بر کنش جمعی دارد، اظهار داشت: «طبقه بندی اینترنت سبب رانت، فساد و بازار سیاه می شود و مهم تر از همه، کنش جمعی را تضعیف می کند. اینترنت ذاتاً شبکه ای اجتماعی است که به افراد امکان می دهد صداهای خاموش شان را به گوش برسانند. محدودیت ها این امکان را کم رنگ می کند و منجر به کاهش کیفیت زندگی دیجیتال و کندی در تشکیل کنش های جمعی و مدنی می شود.»
ادهم در ادامه و در جواب این ورسش که واکنش افکار عمومی به واژه هایی مثل «اینترنت اضطراری» یا «دسترسی خاص» چطور است، اظهار داشت: «در شرایطی که مردم حافظه تاریخی دارند و تجربه فیلترهای مختلف و محدودیت های اینترنتی را دیده اند، این واژه ها سبب ایجاد شکاف و ناامیدی می شوند. آنها احساس می کنند پنجره های گفتگو و فرصت های برابر بسته شده و به جای آن پنجره های خاص و محدود برای عده ای باز است.»
اینترنت نباید ابزار تبعیض باشد او در ادامه و در جواب این پرسش که آیا دسترسی به اینترنت را میتوان یکی از حقوق شهروندی دانست و وضعیت آن در ایران چطور است، اظهار داشت: «دسترسی آزاد به اینترنت در خیلی از کشورها بعنوان حق مسلم شهروندی شناخته شده است، اما در ایران هنوز قانونی برای این مورد وجود ندارد. با این وجود در قانون اساسی، حق دسترسی به اطلاعات و انتشار آن دیده شده است. خیلی از کنشگران و فعالان رسانه ای هم بر این نکته تاکید دارند که اینترنت نباید مبتلا به اختلال یا تبعیض شود و همه افراد باید به یک اندازه به آن دسترسی داشته باشند.»
این پژوهشگر حوزه رسانه و فضای مجازی، در جواب این پرسش که نقش دانشگاه ها و نهادهای مدنی در نقد یا اصلاح ساختارهای ارتباطی ناعادلانه چیست، اظهار داشت: «دانشگاه ها و نهادهای مدنی می توانند نقش کلیدی در عرضه راهکارهای فنی، امنیتی و آموزشی داشته باشند و آگاهی بخشی کنند. آنها باید به مسؤلان فشار بیاورند تا پاسخگو باشند و جامعه را برای کنشگری آگاه کنند. متاسفانه هم اکنون بخشی از این نهادها گرفتار بی تفاوتی و فاصله از سیاستگذاری شده اند و نیاز است فعال تر و مؤثرتر عمل کنند.»
ضرورت گفتگوی ملی برای اینترنت او در آخر و در جواب این پرسش که آیا امیدی به تشکیل گفتگوی عمومی واقعی در رابطه با سیاستهای ارتباطی کشور وجود دارد، اظهار داشت: «ما چاره ای جز تشکیل این گفتگو نداریم. در نهایت مردم به هر روشی که شده از اینترنت استفاده می نمایند، چه با فیلترشکن، چه با روش های دیگر. اگر گفتگو نشود، خسارت ها و شکاف ها بیشتر خواهد شد. پس لازم است هر چه زودتر گفتگوی واقعی بین حاکمیت، دانشگاه ها، جامعه مدنی و مردم شکل بگیرد تا مصالحه ها صورت گیرد و حق دسترسی عادلانه تضمین شود.»
منبع: لباس دونی
این مطلب لباسدونی را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب