نوروز جشن باستانی دهها قوم در روسیه
لباس دونی: آیین باستانی نوروز در مناطق مختلف روسیه بخصوص نقاط مسلمان نشین به طور گسترده جشن گرفته می شود و اقوام مسلمان ساکن این کشور با آداب و سنن ویژه خود آنرا برگزار می کنند.
به گزارش لباس دونی به نقل از ایرنا، مسلمانان کشور روسیه با جمعیت نزدیک به ۲۵ میلیون نفر از دیرباز هر سال نوروز را با فرا رسیدن فصل بهار جشن می گیرند و این عید باستانی جایگاه ویژه ای بین اقوام بومی روسیه همچون تاتارها، چچن ها، اینگوش ها، کاباردین ها، بالکارها، کاراچای ها، چرکس ها، لزگ ها، آوارها، اوستیایی ها، باشقیرها و اقوام مهاجری مانند ایرانی ها، قزاق ها، قرقیزها، آذری ها، افغان ها، تاجیک ها، ازبک ها و ترک های ترکیه دارد.
این جشن باستانی اکثرا در مناطق مسلمان نشین روسیه شامل جمهوریهای قفقاز شمالی و سواحل دریای خزر، منطقه ولگا و مرکزی جشن گرفته می شود با این وجود نوروز در سراسر روسیه پهناور از ولادی واستوک و ماگادان در خاور دور گرفته تا منطقه برون گان کالینین گراد در غرب و از ایرکوتسک در سیبری تا مورمانسک و نوریلسک در شمال روسیه و در مسکو و سن پترزبورگ و شبه جزیره کریمه و منطقه آلتای جشن گرفته می شود.
باتوجه به پراکندگی جمعیت مسلمانان در نقاط مختلف روسیه و حضور میلیونها مهاجر مسلمان از کشورهایی همچون تاجیکستان، قزاقستان قرقیزستان در این کشور می توان نتیجه گرفت، نوروز در صدها شهر روسیه جشن گرفته می شود.
امسال نوروز در روسیه همانند سایر جشن های این کشور تحت تاثیر شرایط کرونائی قرار داشت و در مقایسه با سالهای قبل از شیوع ویروس کرونا که با برگزاری نمایشگاه صنایع دستی و برنامه های موسیقی زنده همراه بود، برنامه های کمتری انجام شد.
شورای اقوام و ملیت های مسکو به مناسبت نوروز روز گذشته برنامه موسیقی به صورت وبیناری برگزار کرد که در آن نمایندگان بیش از ۱۰ قوم ساکن روسیه، با الات و ادوات موسیقی خود هنرنمایی کردند و این برنامه در یوتیوب به طور آنلاین منتشر گردید.
سفارت جمهوری اسلامی ایران در روسیه هم امسال در مرکز اسلامی مسکو، با جشنی باشکوه و برنامه های متنوع فرهنگی و هنری از ایرانیان مقیم مسکو میزبانی کرد.
کاظم جلالی سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه در این مراسم با تبریک فرارسیدن سال جدید به ایرانیان و فارسی زبانان روسیه اشاره کرد: در سالی که رهبر معظم انقلاب اسلامی آنرا سال تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها نامگذاری فرموده اند، تلاش خودرا دوچندان می نماییم تا با رفع برخی موانع زیرساختی در راه توسعه مناسبات اقتصادی بین ایران و روسیه، شاهد جهشی چشم گیر در روابط ایران و روسیه، به ویژه در عرصه تجارت و اقتصاد باشیم.
سفیر ایران همین طور از تداوم ارسال محموله های واکسن روسی به ایران آگاهی داد و اضافه کرد: همزمان با ارسال واکسن به ایران، موضوع راه اندازی خط تولید مشترک واکسن اسپوتنیک وی در کشور هم با جدیت در حال پیگیری است و در ماه های آتی خط تولید مشترک واکسن راه اندازی می شود.
نوروز در روسیه ریشه های عمیق دارد
بر اساس منابع روسی، نوروز در روسیه طیف بسیار وسیعی از آداب و سنن اقوام مختلف این کشور را در برمی گیرد و هر قومی باتوجه به آداب خود آنرا جشن می گیرد.
جشن نوروز میراث فرهنگی مسلمانان روسیه شمرده می شود و با قرن ها سابقه برگزاری، در جامعه این کشور ریشه های بسیار عمیق دوانده است.
کاوش های باستانشناسی نشان میدهد که اجداد و نیاکان تاتارها و بولگارها و خزرها ساکن در منطقه ولگای روسیه ( منطقه ای در مرکز روسیه که رودخانه بزرگ ولگا از آن عبور می کند) عید نوروز را جشن می گرفتند.
.
در استان آستراخان روسیه هم تاتارها، قزاق ها، نوقایی ها، آذربایجانی ها، داغستانی ها و سایر اقوام این جشن را گرامی می دارند.
در جمهوری داغستان در منطقه قفقاز شمالی روسیه و واقع در ساحل شمال غربی دریای خزر که دین اسلام در قرن نخست هجری شمسی و توسط اعراب وارد آن شد و تاثیرات فرهنگ دیرینه ایرانی هم در مناطق مختلف آن به ویژه دربند بوضوح به چشم می خورد، نوروز ریشه بسیار عمیق دارد.
مطابق برخی اسناد، ساکنان جنوب منطقه داغستان حتی قبل از ورود اسلام به این سرزمین باتوجه به ارتباط آن با ایران در دوره پادشاهی ساسانیان، با نوروز آشنایی داشته و آنرا جشن می گرفتند.
در باره رسوم نوروزی قفقازی ها می توان به میهمانی ها و پذیرایی از مهمانان اشاره نمود. در این روز بزرگترها معمولا با خوشرویی از جوان ترهایی که طبق سنت جامه نو می پوشند، پذیرایی می کنند، جشن و سرور در منطقه برپا می شود و مردم با شادی در لباس های محلی زمستان را بدرقه می کنند.
مردم جمهوری کاباردینو بالکاریا در طول تاریخ، روابط گسترده ای با ایرانیان داشته اند و به جهت اینکه تجار و بازرگانان ایرانی برای داد و ستد با روسیه از این منطقه عبور می کردند، اشتراکات فرهنگی زیادی با ایرانیان دارند.
آنها آئین نوروز را بعنوان جشن آغاز بهار برپا می کنند. همچون رسوم مردم این منطقه آتش بازی بمنظور رهایی از بیماری و غصه، برگزاری رقص های محلی، پخت و پز نان توسط مادربزرگها، خانه تکانی و پخت غذا و شیرینی برای روز عید است.
در جمهوری باشقیرستان واقع در منطقه ولگای روسیه بین اقوام این جمهوری که عمده آنها باشقیرها و تاتارها هستند، نوروز که به زبان محلی «نوریز» خوانده می شود، جشن آغاز فصل بهار است.
در این روز، مردم در میدان های اصلی شهر جمع شده، شیرینی پخش کرده و به جشن و شادی می پردازند.
اما مردم جمهوری تاتارستان که در طول قرنها همیشه از شرکای تجاری ایرانیان بوده اند و بواسطه مراودات دائمی با ایرانیان و ترک ها، تبادلات وسیع فرهنگی هم با این اقوام داشته اند، همچون قومیت های روسیه هستند که آئین نوروز یا به زبان محلی«ناوریز» را برپا می دارند.
نوروز بین تاتارها جشن سال نو برمبنای تقویم خورشیدی یا شادمانی برای آغاز فصل بهار است. نماد این جشن سبز شدن جوانه گندم می باشد. به این منظور ۱۵ روز قبل از نوروز دانه های گندم کاشته می شود و زمانی که این جوانه سبز سر از خاک در بیاورد، نشانه شروع سال نو خورشیدی یا جشن بهاراست و سپس از همین جوانه های گندم غذای مخصوص نوروزانه که «سومالیاک» نام دارد، روز عید پخته می شود.
تاتارها همین طور به خانه تکانی اهمیت فراوان قائل هستند و براین باورند که قبل از فرا رسیدن نوروز باید خانه تکانی کرد و هم همه قرض ها را تسویه کرد.
بسیاری از سنت های جشن نوروز بین تاتارها با عدد هفت مرتبط می باشد. سفره عید هفت عنصر دارد، غذاهای روی میز هفت خوردنی است و همین طور همچون سنت های مرتبط در این جمهوری برگزاری جشن و پایکوبی، گردش عمومی، خواندن آوازهای محلی و پریدن از روی آتش است.
در دوره روسیه تزاری که مناطق مسلمان نشین شامل مناطق قفقاز و آسیای مرکزی ضمیمه این کشور شد، ارتباط فرهنگی ایران با ساکنان این مناطق و در مجموع با مسلمانان روسیه قطع شد اما با این وجود اکثریت مردم همچنان نوروز را هر چند محدود جشن می گرفتند.
برگزاری نوروز در دوره شوروی منع شد
در دوره حکومت اتحاد جماهیر شوروی که با سرنگونی حکومت روسیه تزاری در ماه اکتبر سال ۱۹۱۷ آغاز و تا ماه دسامبر سال ۱۹۹۱ اختتام یافت، برگزاری جشن نوروز همانند برخی جشن های ملی در این کشور منع شده بود.
دولت شوروی برگزاری جشن نوروز را در امتداد مبارزه با حرکت های اسلامی و پان ترکیستی ممنوع اعلام نموده بود و هر کس این عید را جشن می گرفت، مجازات می شد که تنبیه بدنی از آن جمله بود.
با این ممنوعیت و سختگیری های دولت شوروی جشن نوروز کم کم رو به فراموشی گذاشت و فقط عده معدودی به طور پنهانی آنرا جشن می گرفتند.
حمایت روسیه از جشن باستانی نوروز
پس از فروپاشی شوروی و افزایش مسلمانان روسیه، جشن نوروز هر ساله بطور منظم در این کشور برگزار می گردد و یکی از برجسته ترین جشن های مردم روسیه بشمار می رود.
دولت روسیه از برگزاری نوروز حمایت می کند و این امر مهم در دو دهه اخیر با نگاه مثبت ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه که تنوع فرهنگی اقوام روسیه را ثروت اصلی آن می داند، ادامه داشته و برنامه های نوروزی در مناطق مختلف این کشور در آزادی کامل برگزار می گردد.
«اسماعیل شعبانف» عضو شورای امور اقوام و ملیت های روسیه تحت نظارت رئیس جمهوری روسیه معتقد می باشد که حمایت دولت روسیه از برگزاری جشن باستانی سبب رونق این جشن همانند جشن های ملی دیگر شده است.
وی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: جشن نوروز را در روسیه نه فقط مسلمانان باجمعیت بیش از ۲۰ میلیون نفر جشن می گیرند بلکه باتوجه به شباهت های این جشن با جشن ماسلنیتسای روسی، شمار زیادی از روسها هم از آن استقبال می کنند.
جشن ماسلنیتسا که همزمان با نوروز در روسیه برگزار می شود، نوید آمدن بهار و رفتن سرما است. در این جشن مردم لباس نو می پوشند و طی مراسمی مجسمه ای شبیه مترسک که لباس سرما به تن دارد را آتش می زنند. این مراسم به سبب رفتن زمستان سرد و فرا رسیدن بهاری سرسبز است.
شعبانف همین طور اظهار داشت که نوروز جشنی شادی بخش است و نمایانگر بیداری طبیعت است و بسیاری در روسیه می کوشند در جشن های نوروزی شرکت کرده و برگزاری این جشن ها، فرصت مهمی برای شناسایی فرهنگ شرقی به روسها است که امری مفید می باشد و در تقویت سازش عمومی و همکاری بین اقوام نقش مهم دارد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب