سنت خداحافظی با زمستان در روسیه
شباهت های جشن ماسلنیتسا در روسیه با نوروز ایرانی
این روزها و در آستانه فصل بهار آیین «ماسلنیتسا» جشنی مذهبی و مردمی در گستره جمهوری های اسلاونژاد شوروی خصوصاً روسیه، بلاروس و اوکراین برگزار می گردد که مانند نوروز ایرانی نماد وداع با زمستان و استقبال از بهار با انگیزه هایی مشابه است.
به گزارش چهارشنبه ایرنا، در دومین هفته بعد از شروع ماه مارس که برمبنای تقویم روسی با آن بهار شروع می شود، همراه با سنت های دیرینه به مدت یک هفته انجام می شود.
هرچند که در مسکو و شهرهای واقع در مناطق سردسیر روسیه، در هفته برگزاری آیین ماسلنیتسا همه جا برف و یخبندان است اما مناطق مرکزی به ویژه مناطق واقع در ساحل رودخانه ولگا و جنوب این کشور که به قفقاز شمالی مشهور است، در این ایام سال طبیعت بتدریج بیدار می شود.
این جشن سنتی در پایتخت روسیه مانند خیلی از شهرهای این کشور با شکوه برگزار می شود، اما امسال به سبب شیوع همه گیر کرونا، برنامه های جشن و شادی در مسکو محدود شد و فقط در چند نقطه مسکو ازجمله میدان سرخ مراسم هایی به این مناسبت اجرا شد.
ماسلنیتسا در ادبیات عامه نام محاوره ای «سیرنی سیدمیتسی» (بروسی هفته روغن) نام دارد که یک هفته قبل از ایام روزه داری ۴۰ روزه شروع می شود و پس از این جشن و روزه داری، مدتی از خوردن گوشت و فرآورده های حیوانی خودداری می کنند.
همانند پیشواز جشن نوروز که با چهارشنبه سوری برگزار می شود، در آیینن ماسلنیتسا نیز آدمک چوبی به همین نام آتش زده می شود تا از راه رسیدن گرما اعلام گردد.
در ماسلنیتسا نیز همانند نوروز، دید و بازدید و سر زدن به بستگاه و فامیل و قوم و خویش جایگاه خاصی دارد و در یکی از روزهای این جشن، جوان ها به دیدار پدر و مادر خود و خانواده همسرشان می روند.
از شباهت های دیگر این دو جشن می توان قدمت تاریخی آنها دانست؛ به این معنا که هر دو جشن از دوران های قدیم باقیمانده و بعد از رواج دین های اسلام و مسیحیت در این ادیان جذب و نقاط قوت آنها از منظر آموزه های دینی تقویت شده است.
صرف غذا از جذاب ترین بخش های این جشن اسلاوی شمرده می شود و شیرینی ویژه آن «بلینی» نامیده می شود که کلمه فرانسوی «کرپ» آن بیشتر در ایران رایج است. معمولا روسها بلینی را با عسل یا مربا یا در مواردی افراد ثروتمند آنرا با خاویار می خورند.
در اسطوره شناسی اسلاو ها، ماسلنتیسا، جشن بر آمدن آفتاب بعد از ماه ها تحمل سرما و هوای ابری و مه آلود است که در آن قریب الوقوع بودن اختتام زمستان نیز جشن گرفته می شود.
رفتارهای ماسلنیتسایی
معمولا در ماسلنیتسا شیرینی به نام بلینی درست می کنند و روس ها دوست دارند در کنار پختن این شیرینی در برنامه های جشن، سماور سنتی نیز استفاده کنند و از میهمانان جشن با بلینی و چای پدیرایی می کنند.
برپایی بازار مکاره و صنایع دستی ملی و اجرای کنسرت هنرمندان بخش دیگر آیین ماسلنیتسا است که در آن به ویژه در مناطق روسیه، هنرمندان وبرخی شرکت کنندگان لباس های محلی و ملی روس ها و اقوام دیگر ساکن روسیه یا کشورهای جشن گیرنده ماسلنیتسا را به تن می کنند.
از آداب و سنت های خاص جشن 'ماسلنیتسا'، آتش زدن آدمک چوبی به همین نام و جنگ گلوله برفی میان بزرگترها است که هر کدام جدابیت خاص خودرا دارد.
ماسلنیتسا در ایام هفته
هر یک از هفت روز جشن ماسلنیتسا نام و آداب خاصی دارد، بطوریکه دوشنبه بعنوان روز آغازین جشن، ویژه دید و بازدید با خویشاوندان و نزدیکان بوده و کیک خاص جشن نیز در این روز به فقرا و نزدیکان از دست داده، اهدا می شود.
در روز دوم جشن نیز آیین ویژه معرفی دوشیزگان به تازه دامادها برگزار شده و در روز سوم که مصادف با چهارشنبه است، دامادها به میهمانی مادر خانم ها می روند و کیک 'بلینی' می خورند.
روز چهارم جشن ماسلنیتسا که شیرین ترین و خاطره انگیزترین بخش از این جشن مردمی شمرده می شود، شروع جشنهای عمومی و گردشهای دسته جمعی و حل اختلافات بین مردم بوده و در این روز همه برای تخلیه انرژی منفی جمع شده از سال قبل تلاش می کنند.
جمعه پنجمین روز اختصاص به دیدار مادر خانم از خانه داماد و دخترش دارد و در آن روز دامادها برای نمایش علاقه مندی شان به مادر خانم کیک ویژه ای می پزند.
روز ششم ماسلنیتسا، عروس ها به خویشاوندان داماد هدیه می دهند.
یکشنبه بعنوان آخرین روز، نقطه عطف جشن ماسلنیتسا بوده که همه همدیگر را بخشیده و به یاد رفتگان در کلیسا به دعا و نیایش می پردازند. البته در مناطق مختلف روسیه باتوجه به سنت های متفاوت اقوام، ممکنست تفاوت هایی در برنامه جشن ماسلنیتسا وجود داشته باشد.
در دو دهه اخیر (دوره ریاست جمهوری ولادیمیر پوتین) که روسیه تا حدودی از غرب فاصله گرفته است، ماسلنیتسا همانند دیگر آیین های کهن روسی نسبت به گذشته بیشتر و باشکوه تر برگزار می گردد و دولت روسیه تلاش دارد تا از این طریق، هویت ملی این کشور با تاریخ یک هزار ساله را بیشتر به مردم آن بشناساند.
برگزاری این آیین همین طور در امتداد کوشش های دولت روسیه برای جلوگیری از ترویج افراطی فرهنگ غربی در این کشور به ویژه در میان جوانان و جلوگیری از جشن گرفتن جشن هایی آمریکایی و غربی همچون هالووین و ولنتاین است و این تلاش ها با استقبال عمومی مردم روسیه روبه رو شده است.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب