وقتی داوری شورای عالی نادیده گرفته می شود
تكاپو برای طرح دسترسی در بافت شرقی نقش جهان اصفهان
لباس دونی: ایرنا- شورای عالی معماری و شهرسازی رویکرد مرجع در تخریب های بافت شرقی میدان نقش جهان را مرمت شهری اتخاذ نموده است اما قبل از ابلاغ آن، مدیریت شهری اصفهان با نادیده انگاشتن داوری های این شورا در تکاپو برای توجیه طرح دسترسی از میان بافت تاریخی است.
به گزارش لباس دونی به نقل از ایرنا، گرچه مصوبه پیشین شورای عالی معماری و شهرسازی به صراحت هرگونه اقدام تخریبی در بدنه حافظ و ایجاد هرنوع گذری را ممنوع دانسته و در ماه های اخیر، پیرو جلسات کمیته فنی سه شورای عالی معماری و شهرسازی، رویکرد مرمت و رفوی شهری برای ساماندهی بافت تخریب شده شرق میدان نقش جهان مورد تایید بوده است اما سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری به همراهی شورای شهر اصفهان، جلسه داوری تشکیل داده تا باردیگر همه هفت طرح پیشنهادی همچون طرح این سازمان یعنی ایجاد دسترسی در بافت تخریبی بررسی و داوری شود و پس از طی مراحل، نتیجه را به شورای عالی شهرسازی و معماری برای اعلام نظر نهایی منتقل کنند. نتیجه چرخه ای که باز باید از فیلتر این کمیته فنی سه بگذرد و در این میان این تنها زمان است که از دست می رود.
کارشناسان، جلسه داوری مدیریت شهری اصفهان را نادیده انگاشتن کمیته فنیسه شورای عالی شهرسازی و معماری دانسته اند، اقدامی که گویا از پس آن مدیریت شهری اهتمام در توجیه و تکاپو در عرضه باردیگر طرح دسترسی در بافت تاریخی را دارد، این در شرایطی است که پیش تر شورای عالی معماری و شهرسازی هر نوع ایجاد گذر، چه سواره و چه پیاده را در این بافت رد کرده و اجماع نظر کارشناسان در جلسات اخیر کمیته فنیسه مرمت و رفوی شهری بوده است.
پیشتر ابعاد بزرگ تر ایجاد دسترسی در بافت تاریخی شرق میدان نقش جهان، با گذری به نام "آقا نورالله نجفی" توانست ۱۲ خانه باارزش و ساباط های تاریخی بافت حریم میدان نقش جهان را با مصوبه کمیسیون ماده پنج ویران و وضعیت یکی از بافت های تاریخی ویژه اصفهان در مجاورت میدان جهانی ایران را با شرایط دشواری روبه رو کند که هم از سویی پاره شدن قسمتی از بافت تاریخی و باارزش است و از طرفی دیگر ایجاد شرایط نامساعد و بلاتکلیفی برای ساکنان این بافت. بلاتکلیفی ای که حالا دست آویزی شده برای مجموعه مدیریت شهری اصفهان تا طرح ایجاد پیاده راه در محدوده تخریبی را پیگیری و در پس توجیه و مشروعیت بخشیدن به آن باشد.
در پیگیری های ایرنا، سازمان نوسازی و بهسازی به این رسانه ملی اظهار داشت که اگر مصوبه نهایی شورای عالی شهرسازی و معماری درباره تصمیم گیری برای ساماندهی بافت تخریب شده شرق میدان نقش جهان به استان ابلاغ شود، آنها این ماجراها را تمام می کنند.
اما آنچه برخی کارشناسان مرمت شهری، شهرسازان و معماران و پویش های مردمی می گویند این است که چرا مدیریت شهری اصفهان مراجع قانونی را نادیده می انگارد و موازی کاری می کند، در پشت این اقدامات مقرر است چه اتفاقات دیگری در ادامه آنچه بافت تاریخی میدان نقش جهان را ویران کرد، رقم بخورد.
جلسه داوری تعجب برانگیز مدیریت شهری اصفهان
گرچه جلسه داوری سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان با هماهنگی غیر رسمی با اداره کل راه و شهرسازی اصفهان و تنها یک روز قبل از برگزاری بوده است اما محمد بهشتی، یکی از کارشناسان کمیته فنی سه شورای عالی شهرسازی و معماری تشکیل جلسه داوری مجدد در اصفهان را تعجب برانگیز دانست و اظهار داشت: طرح ها در کمیته فنی سه شورای عالی شهرسازی و معماری عنوان شد، چون مرجع قانونی اظهار نظر راجع به این مساله است در این کمیته هم بر رویکرد مرمت شهری تاکید شد و ملاحظاتی که باید مصوبه اش را اعلام نموده باشند. ولی شهرداری اصفهان و سازمان نوسازی و بهسازی همچنان بر طبل اینکه داوری اتفاق بیفتد و کسانی بیایند راجع به این طرح ها اظهارنظر کنند، می کوبد، اصلا ماجرا از چنین مرحله ای گذشته است؛ این مدلول اش چیست؟ اعتبار قائل نبودن برای کمیته فنی سه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران؟.
وی اضافه کرد: اسم من بدون اینکه از خودم سوال کنند جز هیات داورها گذاشته شده بود که درخواست کردم نام من را حذف کنند؛ چون این رفتار یک کار غیرقانونی و غیر متعارفی است که در اصفهان اتفاق می افتد. باورم نمی شد که چنین رفتار عجیبی داشته باشند، جایی که راجع به آن صحبت می کنند یکی از مهم ترین مکان های ایران است؛ کنار میدان نقش جهان، پشت مسجد شیخ لطف الله. این چیزها را که نباید با منافع کوتاه مدت و کوچک نگاه کنند.
بهشتی با گریزی به آنچه که با انگیزه ایجاد خیابان آقانجفی، بافت شرقی میدان نقش جهان را از دم تیغ گذراند، اظهار داشت: ایران تنها جایی نیست که بافت تاریخی دارد و در ایران هم تنها جایی که بافت تاریخی دارد، اصفهان نیست در همه دنیا شهرهایی که دارای سابقه تاریخی باشند، حتما یک بافت باارزش تاریخی هم دارند. در طول قرن بیستم تلاش هایی شده که بافت تاریخی از کهولت و مشکلاتی که داشتند فاصله بگیرند اما این رویکردِ تخریب بافت و تبدیل کردن به زمین خالی و ایجاد ساختمان های جدید چیزی است که ۵۰ سال پیش ترد شده است؛ در صورتیکه ما هنوز شاهد این هستیم که این رفتارِ منسوخ شده همچنان در شهرهای مختلف ایران تکرار می شود؛ اینکه بیایم در داخل بافت تاریخی خیابانی بکشیم آنهم با این استدلال که موجب زنده شدن بافت می شود. یک مورد هم در جهان وجود ندارد که این کار را کرده و نتیجه گرفته باشند.
کارشناس کمیته فنی سه شورای عالی معماری و شهرسازی ایران تصریح کرد: در ایران گوناگون اقداماتی از این جنس وجود دارد که آمده اند در داخل بافت خیابان کشیده اند اما یک مورد مثال بیاورند که آن بافت تاریخی احیا شده باشد همه فقط و فقط تخریب به جا گذاشته است.
رفوی شهری تنها درمان زخم بافت شرقی میدان نقش جهان
به گفته بهشتی، دنیا به آخرین نتایجی که درباب بافت های تاریخی رسیده، مرمت شهری است. وی در این رابطه اضافه کرد: مرمت شهری مثل این می ماند که فرش گرانقیمت با ارزشی داشته باشیم و یک تکه آن پوسیده و یا از بین رفته باشد. چه باید کرد؟ آن یک تکه را قیچی می کنید و به جایش پارچه اطلس می گذارید، چنین کاری که نمی توانید بکنید؛ این کار از ارزش فرش کم می کند تمام هنر شما باید این باشد که این فرش را رفو کنید؛ یعنی به وضع اصیلی که داشته است نزدیک اش کنید.
این کارشناس ارشد شورای عالی معماری و شهرسازی ایران مثال رفو کردن بافت تاریخی پشت میدان نقش جهان و تشبیه این پهنه باارزش به فرش را به جهت آشنایی جامعه ایران با مفهوم رفوی فرش می آورد و از این جهت هم از دید وی بافت تاریخی این محدوده باید رفو شود.
بهشتی افزود: این اما چیزی نیست که ما بخواهیم ابداع نماییم، پاریس و لندن، رم، ونیز، فلورانس و توکیو، کیوتو و نارا هم همین کار را کرده اند، در مورد بافت تخریب شده پشت میدان نقش جهان هم مرمت شهری محل رجوع است، نکته ای که وجود دارد این است که جامعه معمار و شهرساز ما باید این رویکرد را به رسمیت بشناسند، این نگاهی است که معمارها به صرف معمار بودن و شهرسازها به صرف شهرساز بودن بلد نیستند، ما در ایران دانش آموخته هایی در سطح دکترا در رشته مرمت شهری داریم.
وی اظهار داشت: مصوبه کمیته سه شورای عالی شهرسازی و معماری این است که اگر تخریبی در مکانی با این اهمیت و ارزش بافت تاریخی در جوار میدان نقش جهان صورت گرفته باید با این تخریب با رویکرد مرمت شهری مواجه گردید، مدیریت شهری در این محدوده منافع خرد تعریف می کند و منافع کلان تر را نادیده می گیرد؛ این متاسفانه هنر شهرداری اصفهان در دوره های مختلف بوده است، خواهش ما این است که این کارها را بروید جای دیگری بکنید نه کنار بهترین موقعیت شهری در ایران.
از نگاه بهشتی آنچه در قالب نشست" کمیته داوری طرح های پیشنهادی گذر آقا نجفی" سه هفته پیش برای به اصطلاح تعیین تکلیف و نوع برخورد با بافت تخریب شده شرق میدان نقش جهان با میزبانی سازمان نوسازی و بهسازی و همراهی شورای شهر رخ داده است، نادیده گرفتن مراجع قانونی می باشد. وی با اشاره به مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری، تصمیم گیری در ارتباط با این محدوده را مطابق با این مصوبه، خارج از ید تصمیم گیری در مقیاس محلی دانست.
وقتی داوری شورای عالی نادیده گرفته می شود
ناصر طاهری، معاون میراث فرهنگی اصفهان نیز مبادرت به برگزاری جلسه داوری توسط مدیریت شهری اصفهان را موازی کاری خواند و اظهار داشت: وقتی مقیاس طرحی، در حد شورای عالی معماری و شهرسازی بررسی می شود، دیگر جای بحثی باقی نمی ماند، اگر این دستورالعمل شورای عالی بود که طرح در شهرداری و شورای شهر به مسابقه گذاشته شود؛ می گفتیم شورای عالی از آنها خواسته و این کار را انجام می دهند ولی تا جایی که می دانم هیچ گاه شورای عالی شهرسازی و معماری چنین چیزی را نخواسته است، آخرین جلسه شورای عالی معماری و شهرسازی ویدئو کنفرانس بود که هم من شرکت داشتم و هم سازمان نوسازی و بهسازی در این نشست حضور داشت.
طاهری اشاره کرد: طرح بافت شرقی میدان نقش جهان در مقیاس و در حد و اندازه شورای عالی بررسی می شود. پیشنهادات هم به دبیرخانه شورای عالی در تهران ارسال شده است و بنا بر این فکر می کنم که شهرداری در حال موازی کاری است، شاید می خواهند بهترین پیشنهاد ارائه بشود اما در نهایت هر خروجی که داوری شهرداری داشته باشد، این خروجی به شورای عالی می رود و مسیر خودش را طی می کند. تصور کنید این طرح در شهرداری بررسی و داوری شده و طرحی هم انتخاب شده است، مرجع تصویب آن باز هم شورای عالی شهرسازی و معماری ایران است.
وی در ادامه اضافه کرد: مسیر و رویکرد مشخص شده است، تصمیم کمیته فنی سه این بوده که مرمت شهری اتفاق بیفتد، طرح با رویکرد مرمت شهری باید تهیه شود به تایید اداره کل میراث فرهنگی استان برسد و با تایید وزارت میراث فرهنگی به شورای عالی معماری و شهرسازی برود، حتی اگر به تایید ما هم نرسد نمایندگان ما در شورای عالی هستند.
طاهری اظهار داشت: خوشبختانه این رویکردها در آخرین جلسه شورای عالی مشخص شد و همه بر اینکه باید مرمت شهری اتفاق بیفتد، توافق داشتند، درواقع محدوده بافت تاریخی شرق میدان نقش جهان، محدوده خاصی است. اینجا یک مجموعه جهانی است و نمی گردد با آن برخورد دیگری داشت، در این رابطه تنها مصوبه ابلاغی مهرماه امسال ملاک عمل است.
در ۱۶ مهرماه امسال، شورای عالی معماری و شهرسازی در نامه ای فصل الخطاب داد، عدم لزوم ایجاد پیاده راه باتوجه به فاصله اندک با پیاده راه پیرامون میدان نقش جهان. مصوبه ای که ضمن تاکید بر حفظ همه پلاک های موجود و بدنه خیابان حافظ و ساباط و پلاک های مجاور، ساماندهی با تاکید بر ایجاد و احیای فضاهای شهری پشتیبان محله پشت گنبد و میدان نقش جهان و احیای بناها و فضاهای باارزش در جهت تداوم هویت تاریخی محدوده را خواهان شد.
در همین راستا پیرو جلساتی در وزارت راه و شهرسازی هفت طرح عنوان شد، سه طرح با رویکرد مرمت شهری، سه طرح با رویکرد بازآفرینی و یک طرح با رویکرد تخریب قسمتی از بدنه حافظ و ایجاد قسمتی از گذر دسترسی در بافت تخریب شده است. جلساتی که با جمع بندی ها و بررسی ها در کمیته فنی سه شورای عالی شهرسازی و معماری به رویکرد مرمت و رفوی شهری رسیدند.
ماجرای طرحی که پایش بیخ گلوی میدان نقش جهان است
محمد مهدی کلانتری، دبیر پویش مردمی "نه به گذر آقا نجفی" و پژوهشگر دکتری مرمت و احیای بناها و بافت های تاریخی در دانشگاه علم و صنعت ایران درباره آنچه در جلسات وزارت راه و شهرسازی گذشته این چنین اظهار داشت: شهرداری اصفهان از شروع تشکیل پویش در ۶ دیماه ۱۳۹۷ و دستور توقف دکتر ایزدی، معاون وقت معماری و شهرسازی وزارتخانه، به مدت نه ماه هیچ طرح جایگزینی را ارائه نکرد و پس از آن، در ۹ مهرماه ۱۳۹۸ طرحی به کمیته فنی سه آورد که باز همان طرح بازگشایی بدنه حافظ و اتصال قسمت شمالی (از حافظ تا پشت گنبد مسجد شیخ لطف الله) به قسمت جنوبی (کوچه بیت الحسین) با معبری سه متری بود. در حقیقت ابتدا و انتهای گذر که تخریب شده بود با عرض ۱۶ متر و وسط گذر که هنوز آزادسازی و تخریب نشده بود با عرض سه متر، و به صورت ماشین رو پیشنهاد شده بود.
وی اضافه کرد: این طرح در سال ۹۸ با بررسی های کمیته فنی سه شورای عالی شهرسازی و معماری رد شد. اما همین طرح با تغییرات اندکی در تاریخ ۱۶ تیر ۱۳۹۹ توسط مدیران شهری به شورای عالی آمد و با ادعای خلاف واقع در خصوص اینکه طرح جایگزین هیچ تخریب جدیدی به دنبال نخواهد داشت، در کمال تعجب مورد پذیرش شفاهی قرار گرفت. با پیگیری ها و گزارش دقیق پویش به شورای عالی و بررسی دوباره میدانی توسط اعضای شورای عالی، مورد تشکیک و بررسی دوباره قرار گرفت و در جلسه دیگری در تاریخ ۱۰ شهریور ۱۳۹۹ بدون حضور مدیران شهری، شورای عالی مصوبه نهایی را تصویب و در تاریخ ۱۶ مهر ۱۳۹۹ ابلاغ نمود.
این کنشگر میراث فرهنگی در ادامه اظهار داشت: با ابلاغ مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری، مدیران شهری معترض شده و این اعتراضات تا همین امروز هم از زبانشان به صورت علنی شنیده می شود. بعد از مصوبه، هفت طرح پیشنهادی (سازمان نوسازی، اداره میراث استان و پنج گروه داوطلب) در جلسه ای حضوری در تاریخ ۲ دی ماه ۱۳۹۹ در وزارت راه و شهرسازی بررسی گردید و قرار شد کمیته فنی سه جهت بررسی دقیق تر طرح ها تشکیل گردد، این کمیته در تاریخ ۲۳ دی ۱۳۹۹ به صورت مجازی تشکیل شد و رویکرد مرمت شهری مورد اقبال همه اعضا قرار گرفت که البته هنوز متن مصوبه کمیته فنی سه به مدیران شهری ابلاغ نشده است.
وی تصریح کرد: در جلسات حضوری و مجازی وزارت راه، سازمان نوسازی و بهسازی با آنکه متن مصوبه و نقشه پیوست آن به صورت صریح هرگونه تخریب و آزادسازی جدید و تخریب بدنه حافظ را منع کرده است، طرحی را با بازگشایی حافظ و ورود سواره به داخل بافت پیشنهاد نمود که صراحت از طرف فرزانه صادق مالواجرد، معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی رد شد.
به روایت کلانتری بعد از این جلسات، سازمان نوسازی و شورای شهر که دیدند طرح ارائه شده از طرف آنان هیچ نوع موفقیتی را در وزارت راه و شهرسازی و شورای عالی و کمیته فنی سه به دنبال نخواهد داشت، با تشکیل جلسه ای عجولانه برای داوری طرح ها در تاریخ ۳۰ دی ۱۳۹۹، اهتمام بر به کرسی نشاندن طرح خود برای بازگشایی ابتدای گذر از سمت حافظ داشتند.
دبیر پویش مردمی " نه به گذر آقانجفی" معتقد می باشد به خاطر نوع صحبت ها و مواضع داوران حاضر در جلسه و حضور سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری بعنوان ارائه دهنده طرح و هم بعنوان برگزار کننده، روند داوری و چینش داوران همسو، این جلسه داوری از نظر داوران غایب جلسه (دکتر محمدسعید ایزدی و دکتر علی عمرانی پور) که به خاطر موازی کاری، داوری را نپذیرفتند و هم از نظر اداره میراث فرهنگی استان و اداره راه و شهرسازی استان و وزارت راه و شهرسازی، صلاحیت لازم را ندارد.
این پژوهشگر دکتری مرمت و احیای بناها و بافت های تاریخی به ایرنا اظهار داشت: سازمان نوسازی و بهسازی و شهرداری اصفهان، هم خودشان بافت شرقی میدان نقش جهان را در مدت این سال ها بعنوان خیابان کشی و نفوذ پذیری نابود کرده اند و هم خودشان طرح جایگزین ارائه کرده اند که باز با تخریب و ورود ترافیک سواره به نزدیک ترین فاصله از میدان نقش جهان منجر خواهد شد و هم خودشان جلسه داوری ترتیب داده اند و داوران همسو با دیدگاه خودرا گزینش کرده اند.
از نگاه کلانتری به نظر نمی رسد از این جلسه داوری حرفی بر خلاف مواضع شهرداری در دفاع از تخریب های این سال ها بیرون بیاید، پس باید تصمیم گیری نهایی از آنِ شورای عالی معماری و شهرسازی ایران باشد و تنها کمیسیون فنی سه شورای عالی صلاحیت این داوری را دارد.
دبیر پویش مردمی نه به گذر آقا نجفی اضافه کرد: محمد سعید ایزدی، دبیر پیشین شورای عالی شهرسازی و معماری و علی عمرانی پور، مدیرکل پیشین دفتر ترویج معماری، طراحی شهری و بافت های واجد ارزش وزارت راه و شهرسازی داورانی بودند که جلسه داوری سازمان نوسازی و بهسازی را قبول نداشتند و گویا نامشان هم در فهرست داوران، نمایشی بوده است. با عمرانی پور تنها یک روز پیش تر هماهنگ شده که گفته نمی تواند بیاید و ایزدی هم این داوری در اصفهان را به صلاح ندانسته است؛ چون مدیریت شهری اصفهان همیشه دنبال این است که بازی را به نفع خودش بچرخاند.
از نگاه کلانتری داوری برگزار شده توسط مدیریت شهری اصفهان تنها برای وقت سوزی است؛ وقت سوزی که بیش از 2 سال توسط مدیریت شهری اتفاق افتاده است اما در ظاهر خودرا مدافع حقوق مردم بافت می دانند و برای این بلاتکلیفی طولانی مدت لب به شکایت از پویش های مردمی و تصمیمات شورای عالی برای جلوگیری از تخریب باز می کنند.
دبیر پویش مردمی" نه به گذر آقانجفی" بر این باور است که مسبب تمام این بلاتکلیفی ها و تخریب ها مدیریت شهری است و نباید اجازه داد با ظاهرسازی ها و شعارها، جای متهم و قاضی عوض شود.
مدیریت شهری اصفهان، منکر داوری کمیته فنی ۳
در این رابطه اما رئیس سازمان نوسازی و شهرداری اصفهان که برگزارکننده جلسه داوری طرح های پیشنهادی گذر آقا نورالله نجفی بود به ایرنا اظهار داشت که باید آنها ببیند ابلاغیه ای از تهران می آید که اگر آمد بگفته او، آنها سفره این کار را جمع می کنند و اگر نیامد طرح های بررسی و داوری شده در جلسه داوری اصفهان طی مراحل کارشناسی در حوزه معاونت شهرسازی و معماری شهرداری، اداره کل راه و شهرسازی، به شورای عالی شهرسازی و معماری می رود.
اما شیرین طغیانی، رئیس کمیسون شهرسازی و معماری شورای شهر اصفهان، برخلاف آنچه کارشناسان و اداره میراث فرهنگی اصفهان می گویند، جلسه داوری برگزار شده در اصفهان را مسیر لازم برای ارائه طرح پیشنهادی اصفهان به شورای عالی شهرسازی و معماری دانست و اظهار داشت: با اداره کل راه و شهرسازی اصفهان هماهنگ بودیم که آنها هم نماینده وزارتخانه در اصفهان هستند. قاعده این طور نیست که تهران یک طرح را انتخاب نماید و برای اصفهان بفرستد. رویکرد وزارتخانه این است که طرح ها از شهرها می رود و آنها در موردش نظر می دهند و این روند از بالا به پایین نیست.
وی اضافه کرد: من در نشست کمیته فنی سه حضور داشتم فقط طرح ها ارائه شد ولی داوری نشد قرار شد داوری ها در اصفهان باشد.
طغیانی در پاسخ به اینکه کارشناسان و همچون کارشناسان کمیته فنی سه، جلسه داوری اصفهان را دهن کجی به تصمیمات کمیته سه شورای عالی شهرسازی و معماری دانسته اند، اظهار داشت: برداشت من اینگونه نیست و بقیه می توانند در برداشت آزاد باشند.
هماهنگی های غیررسمی و جلسه داوری شتابزده
طبق گفته های محمد بنائیان، معاون شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی استان اصفهان در مصاحبه با ایرنا درباب جلسه داوری برگزار شده توسط شهرداری، آنها تنها یک روز پیش از برگزاری جلسه و آن هم به صورت غیررسمی باخبر شده اند.
وی به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: حضورمان در جلسه باتوجه به اهمیت موضوع و فقط به علت اطلاع داشتن از مباحث پیرامون آن بوده است اما اداره کل راه و شهرسازی استان هیچ نظری درباب داوری و داوران طرح ها نداشته است.
بنائیان پیش تر در جلسات وزارت راه و شهرسازی خواسته بود که داوری در شورای عالی شهرسازی و معماری اجرا شود. وی در این رابطه به ایرنا اظهار داشت: پیشنهاد بنده بود که برای کمتر شدن حواشی، کلیات موضوع درباب موضوع بازسازی قسمت شمالی گذر و یا استفاده به صورت فضاهای شهری توسط تهران تعیین تکلیف شود.
وی اضافه کرد: اما مهم ترین نکته لزوم رعایت مفاد صورت جلسه شورای عالی شهرسازی و معماری است که به استان ابلاغ گردیده است و در بند ۲ مصوبه به تهیه طرح توسط شهرداری و ارسال به کمیسیون ماده پنج اشاره شده است، پس برگزاری جلسات کارشناسی اولیه توسط شهرداری اشکالی ندارد و همانطور که اشاره شد به عهده شهرداری گذاشته شده که بعد از ارسال طرح به دبیرخانه، وظیفه کنترل و بررسی طرح از نظر رعایت مفاد مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی به عهده ما و کمیسیون ماده پنج است.
این مقام اداره کل راه و شهرسازی استان اصفهان اضافه کرد: پیشنهاد وزارتخانه و ما باتوجه به ارائه طرح توسط گروه های مختلف، بررسی دقیق طرح ها و داوری توسط کارشناسان خبره است که شایسته است شهرداری نسبت به این مساله توجه ویژه داشته باشد تا مناسب ترین طرح در اسرع وقت انتخاب و بعد از طی مراحل استانی به شورای عالی شهرسازی و معماری ارسال شود.
مدیریت شهری همچنان مصمم برای کشیدن گذر
علیرضا نصر اصفهانی، رئیس شوای شهر اصفهان هم در مصاحبه با ایرنا مصوبه پیشین شورای عالی معماری و شهرسازی (ابلاغیه مهرماه سال جاری ) را حاصل تشکیک دوستداران میراث فرهنگی دانست و اظهار داشت: داوری در اصفهان تکلیفی بوده است که برای اصفهان مشخص کرده اند و اصفهان برمبنای آن تکلیف انجام وظیفه کرده است پیش تر ایجاد گذر ۱۴ متری با شکایت ها همراه شد و بعد شورای عالی شهرسازی حساسیت نشان داد و در نهایت آخرین تصمیم این بود که مسئولان استان در شورای عالی شهرسازی و معماری حضور پیدا کردند. چهار راهکار در حضور جمع ارائه شد یک مورد پذیرفته شد و قرار بر ابلاغ گردید همزمان افراد بیرونی و دوستداران میراث فرهنگی در این قضیه تشکیک کردند و به اقدام جدید منجر گردید.
وی اضافه کرد: قرار بود در اصفهان داوری صورت بگیرد و نظر داوری برای شورای عالی شهرسازی و معماری فرستاده شود و در نهایت آنها روی این داوری نظر بدهند، هفت گروه نظرات شان را اعلام کردند، این نظرات مورد داوری قرار گرفت و قرار بود 2 داور هم از تهران به صورت حاضر نظرات شان را اعلام کنند که نیامدند ولی خوب قرار شد نظراتشان را به آنها هم بدهند.
مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری، بطور کلی طرح ایجاد گذر آقا نجفی در محدوده بافت تاریخی شرق میدان نقش جهان را منتفی اعلام نموده است اما با این وجود رئیس شورای شهر اصفهان همچنان معتقد می باشد که باید تصمیم راجع به گذر آقا نجفی نهایی شود.
نصر اصفهانی در این رابطه اظهار داشت: نه اینکه بگوییم داوری اصفهان فصل الخطاب است قرار بر این شد داوری برود تهران و تهران نظر نهایی را در ارتباط با چگونگی بهره برداری از گذر آقا نورالله نجفی اعلام نماید.
کارگر، مدیر منطقه سه شهرداری اصفهان اما درباره تکیه مدیریت شهری بر طرح بازگشایی خیابان حافظ و ایجاد قسمتی از گذر در بافت شرقی میدان نقش جهان اظهار داشت: چون مصوبه و طرح کلی از طرف شورای عالی شهرسازی و معماری ارائه نشده است و با عنایت به این که موضوع، بافت تاریخی و نزدیک میدان هم هست، سازمان نوسازی و بهسازی خواسته است طرح و ایده ای داشته باشد که هر 2 توامان جلو برود. از طرفی باید مصوبه از شورای عالی به ما ابلاغ شود. ما منتظر این ابلاغ هستیم.
وی در پاسخ به اینکه چرا بر طرحی که مورد تایید شورای عالی شهرسازی و معماری و کمیته فنی سه نیست تاکید می کنید، اظهار داشت: این مکان مصوبه کمیسیومن ماده پنج را داشت. آزادسازی ها بر طبق این کمیسیون بود و به هر حال حقوق مکتسبه ای را برای پلاک ها به وجود آورده و پروانه هایی گهگاه صادر گردیده است. به خاطر حقوق مردمی از طرح مان دفاع می نماییم وگرنه ما هیچ موضعی روی این قضیه نداریم و اگر موضعمان سرسختانه بود که این کار صورت گیرد، یک ساله انجام داده بودیم ولی چون مکان بافت تاریخی است، خواستیم بررسی شود.
کارگر در ادامه اظهار داشت: برای گذر آقانورالله نجفی خسارت های غیرقابل جبرانی برای ما به وجود آمده است پروانه ای که سال ۹۲ و ۹۳ برای حوزه علمیه و سرای شیخ لطف الله صادر شد و ورودی های آنها در این خیابان است، حقوق مکتسبه ای به مالکین داده شده و باید همه اینها با هم دیده شود که خسارت بیشتری به شهر و شهرداری وارد نشود.
رفوی بافت تاریخی محله پشت گنبد و مقاومتی که شهرداری می کند
عیسی اسفنجاری، دکترای مرمت شهری از کسانی است که مرجع ساماندهی به بافت های تخریبی شرق میدان نقش جهان را مرمت و رفوی شهری می داند، طرح اسفنجاری و همفکرانش در گروه "دوباره نصف جهان"، همین طور آرش اخوت و اداره کل میراث فرهنگی اصفهان مرمت شهری است که با اقبال نظر کارشناسان کمیته فنی سه روبه رو بود و در تصمیم نهایی این کمیته، مرمت شهری مورد تایید و قرار بر ابلاغ رای نهایی به استانداری بوده است.
اسفنجاری به ایرنا اظهار داشت: طرح های شهری طبق قوانین موجود باید در شورای عالی مطرح شوند و مورد دیگر اینکه، میراث فرهنگی برمبنای قوانین در رابطه با میراث فرهنگی و بناهای ثبت جهانی شده درباب طرح هایی هم که در شورای عالی مصوب می شوند حق وتو دارد.
وی اضافه کرد: تمام اعضا و داورانی که در کمیته فنی سه شورای عالی شهرسازی و معماری حضور داشتند رویکرد مرمت شهری را تایید کردند، با این وجود باید منتظر نتیجه جلسه به صورت رسمی بود.
وی در توضیح بیشتر اضافه کرد: مرمت شهری بیشتر بر پایه ارزش های ویژه تاریخی، فرهنگی استوار است، اینکه خیابان و میدان جدیدی باردیگر در ۵۰ متری میدان نقش جهان اضافه نکند و برمبنای نیازهای واقعی مردم باشد.
آن طور که اسفنجاری به ایرنا گفت، ایده مرمت شهری، یک ایده کلی است که آنها در زیر مجموعه آن، موضوع رفوی شهری را مطرح کرده اند.
وی با اشاره به حدود ۶۰ پلاک در محله "پشت گنبد"(بافت شرقی میدان نقش جهان) که از این تعداد در ضمن سالهای گذشته برای عبور خیابان آقا نجفی ۱۲ پلاک تخریب شده است اظهار داشت: در رفوی شهری ایده ما این است که مثل فرش و بافت ارزشمندی که پاره شده، باید رفو صورت گیرد، اگر این رفو انجام نشود ممکنست این رویه از کنترل خارج و تمام این فرش پاره، پاره و از بین برود.
از نگاه اسفنجاری حضور میدان نقش جهان وزنه سنگینی به لحاظ عملکردی و گردشگریست که حرکت های کوچک در کنار آن می تواند به یک شکاف در گوشه ای از آن و پاره پاره شدن بافت تاریخی منجر شود.
وی درباره طرح رفوی شهری بافت شرقی میدان نقش جهان اظهار داشت: رفویی که ما پیشنهاد داده یم این است که چهار پلاک از ۱۲ پلاک تخریبی که فوق العاده باارزش هم بوده اند و تمام مدارک، نقشه ها و اسناد آنرا در اختیار داریم، عین به عین بازسازی شود و هشت پلاک دیگر به صورت پر و خالی یا لفاف فضایی و به صورت حجمی ساخته شود، لفاف فضایی، ساختی است که بجای حیات خالی و بجای ساخت قدیمی، ساخت شود؛ در حقیقت منظور این نیست که این هشت پلاک عین به عین اجرا شود.
این دکترای مرمت شهری درباره پتانسیل اجرای رفوی شهری در محدوده بافت تاریخی تخریب شده اظهار داشت: این مکان به علت نزدیکی به میدان نقش جهان و کارهای گردشگری و صنایع دستی جذاب است و این طرح حتی بدون هزینه شهرداری و با انرژی خصوصی می تواند صورت گیرد.
وی اضافه کرد: اول باید تار و پود بافتی را که شکافته شده مرمت کرد. یعنی استخوان بندی و شبکه معابری که در گذشته بوده است، سرجایش برگردد، پس از آن، خطوط مالکیت پلاک ها و گام به گام و لایه به لایه پیشنهاد داده ایم که چگونه این بافت ترمیم شود؛ ضمن اینکه این طرح به لحاظ اجرائی وضوح دارد و شفاف است.
اسفنجاری معتقد می باشد اگر شهرداری و مجموعه مدیریت شهری اصفهان بخواهد این کار را به مردم و شرکت های خصوصی بسپارد، بسیار جذاب است و شهرداری بدون اینکه بخواهد هزینه بکند رفوی این قسمت می تواند محقق شود، اما در عین حال فراتر از این مسائل مشکلی که او مانع می داند، منافع سازمانی یا خصوصی مدیران شهری است.
وی در این رابطه اضافه کرد: بحث فنی طرح رفوی شهری روشن است اما در مدیریت شهری اصفهان صداقتی نمی بینم و متاسفانه شهری با این کیفیت به دست چنین کسانی افتاده است.
اسفنجاری، یکی از هفت عضو گروه "دوباره نصف جهان" اظهار داشت: مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری سند بالاتری است. ما مصوبه شورا و طرح میراث فرهنگی که بر مرمت شهری تاکید داشت را مد نظر قرار دادیم. مهم ترین سندی هم که داریم سند حریم یونسکو است. مطابق تعیین حریم یونسکو، در بافت اطراف میدان نقش جهان که در حریم قرار گرفته اند نه فقط راه اندازی گذر جدید بلکه تعریض گذر و حتی تغییر نام گذرهای قدیمی ممنوعست.
وی همین طور اضافه کرد: ضمن اینکه یونسکو و بافت و میراث اهمیت دارند مردمی هم که در این بافت زندگی می کنند در اولویت قرار دارند ولی همه اینها باید به یک تعادلی برسد و نمی گردد در جاهایی مثل بافت تاریخی، هرچه که لازم شد آورد و به واقع با اهدافی پشت سر مردم قایم شد.
مصوبه ۱۶ مهرماه شورای عالی شهرسازی و معماری، بطور مشخص هرگونه تخریبی را در جدار خیابان حافظ و ایجاد هرنوع گذری را منع کرده است. کمیته فنی سه شورای عالی شهرسازی و معماری نیز در ۲۳ دی ماه رویکرد مرمت و رفوی شهری را در برخورد با بافت شرقی میدان نقش جهان برگزیده اما ناباورانه مدیران شهری اصفهان این داوری را نادیده می گیرند و جلسه داوری مجدد در اصفهان برگزار می کنند، جلسه داوری ای که معاونت شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی استان اصفهان در میانه تردیدی که دارد، از شهرداری می خواهد از داوران خبره کمک بگیرد.
معنی اصرار و این همه تکاپو برای عبور گذری که پیش تر مصوبه شورای عالی آنرا منع کرده، چیست؟ چرا مدیریت شهری اصفهان جزیره ای عمل می کند و قوانین و مراجع ذی صلاح را نادیده می گیرد؟ آنهم در جایی که اهمیت تاریخی، فرهنگی و حتی حیثیت جهانی برای اصفهان و ایران دارد حقوق مکتسبه یک پاساژ که خود دهان کجی به بازار میدان نقش جهان است و یا ساخت و ساز هر نهاد دیگری که روزی بر گرده بافت تاریخی سوار شده چقدر از دیدگاه مدیریت شهری اصفهان بر اهمیت میدان نقش جهان می چربد که اینطور با نادیده گرفتن مراجع ذی صلاح بر ایجاد گذری منع شده اصرار می کنند، اتفاقی که تنها ثمره آن وقت کشی و بلاتکلیفی ساکنان بافت تاریخی محله پشت گنبد است؛ همان کسانی که دایره مدیریت شهری با توسل به بلاتکلیفی آنها می خواهند ماجرا را با ایجاد گذر در حریم بافت تاریخی تمام کنند.
تخریب ها برای ایجاد گذر آقا نورالله نجفی در بافت تاریخی شرق میدان نقش جهان، در محله ای مشهور به پشت گنبد ۱۲ خانه این بافت را تخریب کرد که مطابق نقشه ها و اسناد کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی، برخی از این خانه ها باارزش بودند. تخریب و گسست در شاکله این بافت تاریخی بلای جان آن شده و کارشناسان مرمت شهری، میراث فرهنگی و کنشگران و پویش های مردمی منع ادامه تخریب ها برای ایجاد این گذر در حریم میدان نقش جهان را خواهان شدند، پیرو پیگیری های مردمی و کارشناسان، شورای عالی شهرسازی و معماری در تاریخ ۱۶ مهرماه امسال مخالفت صریح خودرا با ایجاد هرگونه گذر و تخریب اعلام کرد، مصوبه بعدی شورای عالی شهرسازی و معماری ایران درباره نوع برخورد با بافت تخریب شده در حریم میدان نقش جهان است.
منبع: لباس دونی
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب