استاد پیشكسوت ادبیات كودك درگذشت
لباس دونی: «ثریا قزل ایاغ» استاد پیشكسوت ادبیات كودك بامداد امروز (پنجشنبه) در سن 77 سالگی از دنیا رفت.
زندگینامه ثریا قزل ایاغ (بهروزی) از زبان خودش: «زاده جنگ دوم جهانی ام! در ۵ دیماه ۱۳۲۲ (۲۴ دسامبر ۱۹۴۳) در محله دولت تهران، در مملكتی اشغال شده توسط ارتش های روس و انگلیس و آمریكا و گرفتار قحطی و گرسنگی و فقر و بیماری، پا به این جهان گذاشتم.
عجب خیر مقدمی دنیا به من گفت! شاید یك بدشانسی بزرگ بود ولی به دنیا آمدن در خانواده ای متوسط و در تنگنا، ولی با سواد و با فرهنگ كه تو را بخواهند و برایت از جان و دل مایه بگذارند، بطور قطع خوش شانسی بزرگی است. همین كه از آن مهلكه جان سالم به در بردم، مرا به كودكستان و مدرسه فرستادند و در بین كتاب و مجله و موسیقی و شعر و ادبیات، بزرگ شدم و از همه بالاتر، مورد محبت بودم.
خود را مدیون افسر توپخانه، «حسین قزل ایاغ» و فرح بانو «آذرین كِردار» می دانم. پدر كه بر خلاف شغلش، عاشق ادبیات بویژه شعر و عكاسی و نَجاری بود و مادر كه عاشق موسیقی بود و با مهارت تار می نواخت و نغمه سازش جان مرا جلا می داد.
این توشه راه من شد برای حركت در زمانه ای كه هر روزش توام با حوادث گوناگون بود...
شانس دیگر من همسری محمد بهروزی بود، مردی كه نه فقط به من فرصت پیشرفت داد، بلكه در همه راه هایی كه در آن قدم گذاشتم، مشوقم بود. همین بس كه من تمام تحصیلات دانشگاهیم را در كنار او شروع كردم و به انجام رساندم. او بیش از من، از اینكه فرصت تكمیل تحصیلاتم تا مقطع دكتری از من گرفته شد، رنج می برد. مردی شاعر مَسلك، عاشق ادبیات و كتاب و به قول خودش آلوده به بازی های سیاسی كه بابت آن تاوان سنگینی را پرداخت. پنج سالی است كه دیگر او را كنار خود ندارم و درد بزرگیست. اما یكتا دخترم كه به او می بالم و تلاش نموده ام، آنچه خود بعنوان كودك از آن بهره بردم، از او دریغ ندارم، بخت بلند من در این سال هاست.
و وارد شدنم به عرصه ادبیات كودكان، شاید ناخودآگاه سهیم كردن كودكان در لذتی باشد كه خود در كودكی از آن بهره برده ام، شادی خواندن...»
برخی آثار تالیفی:
ادبیات كودكان: تولد تا سه سالگی (خواندن و كتاب...). تهران، درخت بلورین، ۱۳۸۵
ادبیات كودكان ونوجوانان و ترویج خواندن. تهران، سمت،، ۱۳۸۳
پرنیان و آب: با لالایی ها تا سرزمین خواب، مادرانه هایی از ثریا قزل ایاغ. تهران، چشمه، ۱۳۸۶ (از این كتاب یك لوح فشرده موسیقی نیز در سال ۱۳۹۴ منتشر شد)
خواندن با كودك از تولد تا سه سالگی، تهران، موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات كودكان، ۱۳۸۹
راهنمای بازی های ایران. با همكاری شهلا افتخاری. تهران، دفتر پژوهش های فرهنگی و كمیسیون یونسكو در ایران، ۱۳۷۹
لالایی ها و ترانه های نوازشی از تولد تا سه سالگی. تهران، موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات كودكان، ۱۳۸۹
برخی آثار ترجمه:
شناخت ادبیات كودكان: گونه ها و كاربردها از منظر چشم كودك. اثر دانا نورتون و ساندار نورتون. ترجمه ثریا قزل ایاغ، رضی هیرمندی [و دیگران]. تهران، قلمرو، ۱۳۸۲
قصه گویی و نمایش خلاق. دیویی دبلیو چیمبرز. تهران، مركز نشر دانشگاهی، ۱۳۶۶
نقش كتاب های كودكان در همسان سازی كودكان معلول. توردیس اورجایستر. تهران، شورای كتاب كودكف ۱۳۶۱
نوادرالمشاغل. چستون. ترجمه ثریا قزل ایاغ، هرمز ریاحی [و دیگران]. تهران، فكر روز، ۱۳۷۷
نوشتن برای كودكان: كتاب دستی نویسنده. مارگرت كلارك. تهران، دفتر پژوهش های فرهنگی، ۱۳۸۶
آثار قزل ایاغ در حوزه كتاب - ادبیات نوجوانان (ترجمه):
آتش یخ زده: قصه ای از پایداری. جیمز هوستون. تهران، توس، جوانه توس، ۱۳۷۳
موج بزرگ: زندگی از مرگ قوی تر است. پرل س. باك. تهران، انتشارات فاطمی، ۱۳۶۳
فریاد مرا بشنو. میلررد د تایلور. تهران: امیركبیر، شكوفه، ۱۳۶۵
قزل ایاغ عضو هیات داوران جایزه اندرسن ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۲، عضو هیات مدیره شورای كتاب كودك، عضو هیات داوران بنیال تصویرگران كتاب كودك ۱۳۸۱ و... بوده است.
هیات مدیره شورای كتاب كودك در پیامی ضمن درگذشت این نویسنده نوشت: «جهان را شب از روز پیدا نبود
تو گفتی سپهر و ثریا نبود
خبر كوتاه اما پرگداز است. ثریا قزل ایاغ -استاد پیشكسوت ادبیات كودك- از میان ما رفت. اویی كه بیش از نیم قرن، «دل سپرده به كودكان» بود و «بی تاب واژه ها»، آخرین واژه اش را بامدادان روز جهانی كتاب كودك بر زبان راند و گذشت از این گذرگاه. بی تردید، «زادنش به دیر خواهد انجامید، خود اگر زاده تواند شد».
اما او صدای مخملین و اثر خامه پر شهد و استوارش را برای همه آنان كه بی تاب واژه اند، بر جای گذاشته تا سپهر فرهنگ كودكی ایران بی ثریا نماند و چلچراغ آسمان ادبیات كودك ایران، همچنان بر دوام و بر قرار، بتابد. روحشان شاد و یادشان گرامی باد.»
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب