پویش اجتماعی سهم من در بحران كرونا؛

چرا درك عمیق نداریم؟

چرا درك عمیق نداریم؟

به گزارش لباس دونی یك استاد دانشگاه عقیده دارد: وقتی سرمایه اجتماعی كاسته می شود، شاید صدای هم را بشنویم اما به هم گوش نمی كنیم؛ شاید همدیگر را ببینیم اما به هم نگاه نمی كنیم؛ یعنی درك عمیق همراه ما نیست و بسیار سطحی از موضوعات گذر می نماییم.


رفتارهای متناقض و ناهماهنگ مردم در ایام اخیر كه گاها توجهی به هشدارهای وزارت بهداشت و متخصصان امر ندارند، بطور قطع یكی از اشكالات فرهنگی حل نشده ای است كه پرسش هایی را از جانب صاحبنظران حوزه اجتماعی و فرهنگی مطرح ساخته است.
آنچه در ادامه می آید گفت وگوی خبرنگار فرهنگی ایرنا با مهدی كلاهی، جامعه شناس و استاد دانشگاه فردوسی مشهد درباره پویش اجتماعی سهم من در بحران كرونا است.
كلاهی در ابتدا و ضمن اشاره به كارهایی كه به شخصه در این روزها و در جهت جلوگیری از بیماری كرونا انجام داده است، بیان داشت: چون بحث كرونا مبحثی تخصصی در حوزه پزشكی بود، به شخصه در وهله اول سفارش های پزشكان را دنبال كردم؛ بحث شست و شوی دست، استفاده از ماسك و دستكش، حفظ فاصله از سایر افراد، كاهش تردد و...
وی در ادامه و در پاسخ به این سؤال كه چقدر شاهد این رعایت های بهداشتی از جانب مردم و محیط پیرامونی خویش بوده است، اظهار داشت: در ابتدای امر و تا همین چند روز اخیر، این پدیده زیاد در جامعه جدی گرفته نمی شد؛ چنانچه هنوز هم برای درصدی از افراد جامعه جدی گرفته نمی گردد. علت آن این است كه از طرفی می گوییم باید رعایت نماییم و از جانب دیگر سوپرماركت های بزرگ و فروشگاه های زنجیره ای تخفیف های ۵۰ درصدی زده اند یا تبلیغاتی صورت می گیرد كه دعوت به حضور در فلان مراسم می كنند. در اینجا یك مقدار دیدگاه علم در مقابل اقتصاد و سیاست قرار می گیرد و چون دیدگاه علم ضعیف تر است و آن جذابیت هایی كه سایر قسمت ها دارند را ندارند و مردم هم دركی از مباحث تخصصی (چون درك مباحث علمی و اجرای آنان سخت است) و مطالعه ندارند، تحت تأثیر قرار می گیرند.
«مباحث اقتصادی مانند تبلیغ تخفیف ها و بازاریابی ها و استفاده از تكنیك های جذابیت، سبب جذب آدم ها می شوند و آدم ها وقتی می بینند این تخفیف ها و این نشست ها وجود دارد، احساس می كنند كه احتمالاً می توانند از این فرصت استفاده كنند و كرونا را خیلی جدی نمی گیرند؛ در حقیقت مردم احساس می كنند شاید كرونا با تمام دلیل و منطق و داده هایی كه از جانب متخصصین عرضه می شوند، تا حدی غلو و دروغ باشد. متأسفانه ضربه این عدم اعتماد (چه بین خود افراد جامعه باشد و چه بین افراد جامعه با متخصصین)، به تمام افراد جامعه وارد می شود».
مشكل ما كاهش سرمایه اجتماعی است
این جامعه شناس در تبیین علت بی اعتمادی مردم در جامعه كه عواقب سنگینی را بر كلیت اجتماع وارد می سازد، كاهش سرمایه اجتماعی را عاملی موثر عنوان نمود و خاطرنشان كرد: امروز تقریباً در هیچ حوزه ای مشكل فنی نداریم و دانش فنی غالب مسائل را داری؛ مثلا حتی می دانیم كه فلان مگس برزیلی چند بند در پایش هست؛ یعنی در این زمانه دانش گسترده و عمیق شده است ولی مشكلی كه وجود دارد این است كه نتوانسته ایم این دانش را در بطن جامعه استفاده نماییم. این مورد بدان بازمی گردد كه ما نتوانسته ایم روی رابطه انسان ها با انسان ها دقیق و منسجم كاركنیم و بیشتر كوشیده ایم رابطه مان را با ابزارها و چیزها را تقویت نماییم. این بدان معناست كه برای علوم انسانی و اجتماعی ما یا میدانی وجود نداشته است یا این علوم نتوانسته اند كه به این موضوعات بپردازند. در سطح دنیا هم همین است یعنی سرمایه اجتماعی به صورت جهانی كاهش یافته است.
وی اضافه كرد: وقتی سرمایه اجتماعی كاسته می شود، شاید صدای هم را بشنویم اما به هم گوش نمی كنیم؛ شاید همدیگر را ببینیم اما به هم نگاه نمی كنیم؛ یعنی درك عمیق همراه ما نیست و بسیار سطحی از موضوعات گذر می نماییم. برای این كه اعتماد نداریم و روابط اجتماعی مان قوی نیستند؛ هنجارهایمان متغیر شده و بر این اساس این عناصر سرمایه اجتماعی چون از نتایج تاریخی و سیاسی كه رخ داده است، متأثر شده اند، بر روی درك مشترك انسان ها از هم دیگر و از پدیده ها اثر گذاشته است. در نتیجه به علت كاهش سرمایه اجتماعی، از وقایع ضربه می بینیم.
حكمرانی خوب، مسئولیت را تفویض می كند
كلاهی در واكنش به این سؤال كه چطور می توان در شرایط حاضر سرمایه اجتماعی را ترمیم كرد و افزایش داد، خاطرنشان كرد: فرآیند تقویت سرمایه اجتماعی فرایندی نیست كه با چند پیشنهاد و درزمانی كوتاه بتوان آنرا تقویت كرد و نیاز به یك فرایند زمانی طولانی مدت دارد. در سطح دنیا هم امروز روی این مورد كار می شود؛ بدین شكل كه مسئولیت را به خود مردم واگذار می كنند؛ یعنی به جای این كه ما تصمیم گیرنده برای عده خاصی باشیم، تلاش می شود تا خود آن عده، تصمیم گیری كنند؛ یعنی قدرت را تقسیم كرده و به افراد می دهیم و آنها خودشان به داستان ورود می كنند و بر این اساس تصمیماتی را اتخاذ می كنند كه ریسك كمتری داشته باشد.
وی اضافه كرد: كتابی به نام skin in the game هست كه به پوست در بازی ترجمه شده است؛ این كتاب باآنكه عنوانش خوب ترجمه نشده و مثلاً عنوانی مانند «پات گیره» برایش بهتر بود اما كتاب جالبی است. در این كتاب بحث می شود كه وقتی شخصی در یك مساله، اقدام، سیاست یا تصمیم پایش گیر نباشد، آنجا هر تصمیمی كه بگیرند، بی خیال از عواقبش است؛ چونكه سودش را می برد اما ریسك تصمیم را به گردن دیگران انداخته است.
«اینجا كتاب پوست در بازی به ما می گوید كه باید افرادی كه تصمیم گیرنده یا مسئول و هر چیز دیگری هستند، ریسك كارشان را قبول كنند وگرنه نباید روی آن مبحث تصمیم بگیرند؛ یا به قول معروف می گویند كه جلوداران آن مبحث باید مشخص شوند و این جلوداران اصلی باید تصمیم گیرنده باشند. وقتی بتوانیم موضوعات را از دید نظام حكمرانی ببینیم و حكمرانی خوب را مبنای دید قرار دهیم، این نوع از حكمرانی همه كسانی كه درگیر هستند را حساب می كند، به آنان اختیار و مسئولیت می دهد و از خودشان برای خودشان تصمیم گیری می شود و باز از خودشان برای اجرای آن تصمیم ها استفاده می شود. مسلماً در مباحثی مانند همین بیماری ها یا ناملایمات دیگر مساله این بوده كه باید جلوداران شناسایی و به آنان اختیار داده می شد و به كمك همین ترتیب جلوداران مساله را حل می كردند».
مقابله با بحران نیازمند عزم همگانی است. بدون یك اراده جمعی معطوف به مواجهه مؤثر با بیماری امكان رهایی از زنجیره انتقال آن وجود ندارد. برهمین اساس و به ابتكار ایرنا و روزنامه ایران پویشی برای فراخوان عمومی به مسؤولیت پذیری جمعی در مقابل كرونا به راه افتاده است.


1399/01/06
12:29:06
5.0 / 5
3759
تگهای خبر: تخصص , فروشگاه
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۱ بعلاوه ۱
لباس دونی